CHỦ ĐỀ: TẬP LÀM VĂN THUYẾT MINH VÀ
NGHỊ LUẬN
A. MỤC TIÊU ĐỀ KIỂM TRA:
Đánh
giá kết quả việc học văn bản thuyết minh và nghị luận có kết hợp với các biện
pháp nghệ thuật và yếu tố: miêu tả,biểu cảm…qua việc học sinh trả lời các câu
hỏi trắc nghiệm khách quan và thực hành viết đoạn văn, bài văn.
B. HÌNH THỨC ĐỀ KIỂM TRA:
- Hình
thức : Trắc nghiệm + Tự luận.
- Cách
tổ chức kiểm tra : cho học sinh làm bài kiểm tra trong 90 phút.
C. THIẾT KẾ MA TRẬN:
|
Chủ đề
|
Nhận
biết
|
Thông
hiểu
|
Vận dụng
|
Cộng
|
|||
|
TN
|
TL
|
TN
|
TL
|
||||
|
|
|
Vận dụng thấp
|
Vận dụng cao
|
||||
|
Kiểu văn bản Thuyết minh
|
- Nhớ tác dụng của biện pháp nghệ thuật và
yếu tố miêu tả trong văn bản.
-Nhớ các phương pháp thuyết minh.
- Nhận biết kiểu văn bản.
|
|
-Xác định phương pháp thuyết minh
trong đoạn văn.
|
|
|
|
|
|
Số câu
Số điểm
|
3,5
1
|
|
1
0.75
|
|
|
|
4,5
1.75
|
|
Kiểu văn bản Nghị luận
|
-Nhớ kiểu văn bản.
-Nhớ khái niệm Luận điểm.
-Nhớ đặc điểm văn bản.
|
|
-Xác định kiểu nghị luận của đoạn văn.
-Xác định nội dung đoạn văn.
-Chỉ ra cách trình bày nội dung
trong đoạn văn.
-Xác định phép liên kết câu trong đoạn.
|
|
-Sắp xếp các câu văn để tạo thành đoạn văn
hoàn chỉnh.
|
Nêu suy nghĩ về một nhận định.
|
|
|
Số câu
Số điểm
|
2,5
0.75
|
|
4
1
|
|
1
2
|
1
5
|
8.5
8.75
|
|
-Tổng số câu
-Tổng số điểm
|
6
1.75
|
5
1.75
|
2
7
|
13
10
|
|||
|
Tỉ lệ %
|
30%
|
70%
|
100%
|
||||
D.
BIÊN SOẠN ĐỀ KIỂM TRA THEO MA TRẬN:
I.TRẮC
NGHIỆM ( 3 đ): Đọc kỹ các câu hỏi và thực hiện theo yêu cầu. Câu 5 đạt 0.5 đ,
các câu còn lại đạt mỗi câu 0.25 đ.
1.Dòng
nào dưới đây nêu đúng nhất tác dụng của
các biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh?
A. Làm nổi bật đặc điểm của đối tượng thuyết minh và gây
hứng thú cho người đọc.
B. Làm nổi bật đối tượng thuyết minh,giúp văn bản sinh
động.
C. Gây hứng thú cho người đọc,tăng tính triết lý cho văn
bản.
D. Giúp văn bản thuyết minh thêm sinh động, tạo cảm xúc cho
người đọc.
2.
Dòng nào sau đây nêu đầy đủ và đúng nhất
các phương pháp thuyết minh ?
A.Phương pháp nêu định nghĩa, phương pháp liệt kê, phương
pháp nêu ví dụ, phương pháp dùng số liệu,phương pháp so sánh, phương pháp phân
loại phân tích.
B.Phương pháp nêu định nghĩa, phương pháp lập luận, phương
pháp nêu ví dụ, phương pháp dùng số liệu,phương pháp so sánh, phương pháp phân
loại phân tích.
C.Phương pháp nêu định nghĩa, phương pháp liệt kê, phương
pháp diễn dịch, phương pháp dùng số liệu,phương pháp so sánh, phương pháp phân
loại phân tích.
D.Phương pháp nêu định nghĩa, phương pháp liệt kê, phương
pháp nêu ví dụ, phương pháp dùng số liệu,phương pháp so sánh, phương pháp quy
nạp.
3.
Tác dụng của yếu tố miêu tả trong văn
thuyết minh là :
A. Làm cho đối tượng thuyết minh được nổi bật.
B. Làm cho đối tượng thuyết minh được nổi bật, gây ấn
tượng.
C. Gây ấn tượng mạnh cho người đọc.
D. Giúp bài văn thuyết minh thêm hấp dẫn.
4.
Đoạn văn sau đây sử dụng phương pháp
thuyết minhnào ?
“ Cây dừa cống hiến tất cả của cải của
mình cho con người: thân dừa làm máng, lá làm tranh,cọng lá chẻ nhỏ làm vách,
gốc dừa già làm chõ đồ xôi, nước dừa để uống, để kho cá, kho thịt, nấu canh,
làm nước mắm,…”
A.Phương pháp nêu định nghĩa, giải
thích.
B.Phương pháp liệt kê.
C.Phương pháp nêu ví dụ.
D.Phương pháp dùng số liệu.
5.
Nối cột A với cột B sao cho phù hợp
(0,5 đ)
|
A( Tên văn bản)
|
B( Kiểu văn bản)
|
Nối A với B
|
|
1.Hạ Long đá và nước.
|
a. Miêu tả
|
1…….
|
|
2.Chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới.
|
b. Thuyết minh
|
2…….
|
|
|
c. Nghị luận
|
|
6.
Bài văn nghị luận phải đảm bảo đặc điểm
nào sau đây ?
A. Có luận cứ, lập luận, cảm xúc.
B. Có luận điểm, sự việc, nhân vật, cảm xúc.
C. Có luận điểm, luận cứ, lập luận.
D. Có luận điểm, lập luận.
7.Điền từ ngữ thích hợp vào chỗ trống (…….) dưới đây để hoàn chỉnh một khái niệm.
……………..của bài văn nghị luận là tư
tưởng, ý kiến, quan điểm của người viết về một vấn đề nào đó.
Đọc đoạn văn sau và trả lời
các câu hỏi 8,9,10,11.
Bệnh lề mề suy cho cùng là do một số
người thiếu tự trọng và chưa biết tôn trọng người khác tạo ra. Họ chỉ quý thời
gian của mình mà không tôn trọng thời gian của người khác. Họ không coi mình là
người có trách nhiệm đối với công việc chung của mọi người.
8.
Đoạn văn trên thuộc kiểu nghị luận về
tư tưởng, đạo lý, đúng hay sai ?
A. Đúng B. Sai
9.
Đoạn văn trên trình bày nội dunggì ?
A. Trình bày thực trạng của bệnh lề mề.
B. Trình bày nguyên nhân của bệnh lề mề.
C. Trình bày tác hại của bệnh lề mề.
D.Đề xuất, các giải pháp khắc phục bệnh lề mề.
10.
Xác định cách trình bày nội dung
trong đoạn văn ?
A. Diễn dịch B. Quy nạp
C. Song hành D.
Cả diễn dịch vàquy nạp
11.Các
câu trong đoạn văn trên được liên kết
với nhau bằng nhữngphép liên kết nào
sau đây:
A. Phép lặp và
phép nối C.Phép lặp và
phép thế
B. Phép thế và
phép liên tưởng D.Phép nối và phép
thế
II. PHẦN TỰ LUẬN: ( 7 đ)
1. Cho những câu văn dưới đây, em hãy sắp xếp thành một
đoạn văn nghị luận hoàn chỉnh và cho biết đoạn văn em vừa hoàn thành trình bày
theo cách nào?Tại sao?( 2 đ)
a. Trăng là cái liềm vàng giữa đống
sao.
b. Có đọc văn thơ mới biết trăng là
một cái gì đẹp và quý lắm.
c. Trăng tỏa mộng xuống trần gian.
d. Trăng là cái đĩa bạc trên tấm thảm
nhung da trời.
e. Trăng tuôn suối mát để những tâm
hồn khát khao, ngụp lặn.
2.
Báo điện tử Giáo dục Việt Nam đã đưa tin: Ngày 4/12/2013 , một xe tải chở 1.500
thùng bia từ TP.HCM ra Phan Thiết , khi
đến vòng xoay Tam Hiệp ( TP. Biên Hòa), bất ngờ tai nạn khiến cho cả ngàn thùng
bia trên xe đổ ào xuống đường. Nhân cơ hội đó, người dân xung quanh đã lao ra “
hôi của” mặc cho lái xe khóc lóc, van xin.
Em hãy viết một bài văn nghị luận nêu lên suy nghĩ của
mình về vụ việc trên. Từ đó, em nhận thức và hướng hành động như thế nào trước lối
sống vô cảm của một số người trong xã hội hiện nay?
E. ĐÁP ÁN VÀ
BIỂU ĐIỂM:
|
Câu
|
Nội dung
|
Điểm
|
|
|
PHẦN TRẮC NGHIỆM
|
|
|
1
|
A. Làm nổi bật đặc điểm của đối tượng thuyết minh và gây
hứng thú cho người đọc.
|
|
|
2
|
A.Phương pháp nêu định nghĩa, phương pháp liệt kê, phương
pháp nêu ví dụ, phương pháp dùng số liệu,phương pháp so sánh, phương pháp
phân loại phân tích.
|
|
|
3
|
B. Làm cho đối tượng thuyết minh được nổi bật, gây ấn
tượng.
|
|
|
4
|
B.Phương pháp liệt kê.
|
|
|
5
|
1-b 2-c
|
|
|
6
|
C. Có luận điểm, luận cứ, lập luận.
|
|
|
7
|
Luận điểm
|
|
|
8
|
A. Đúng
|
|
|
9
|
B. Trình bày nguyên nhân của bệnh lề mề.
|
|
|
10
|
A. Diễn dịch
|
|
|
11
|
C.Phép lặp và phép thế
|
|
|
|
PHẦN TỰ LUẬN
|
|
|
|
I.
Yêu cầu chung:
- Biết làm bài văn Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời
sống với các yếu tố đặc
trưng của kiểu bài: đánh giá về một
biểu hiện của một trong những hiện tượng xã hội với các luận điểm rõ
ràng, luận cứ xác thực. Qua đó, đề xuất được những ý kiến sâu sắc của bản
thân, thuyết phục được người nghe, xác lập một quan niệm đúng đắn cho mọi
người.
- Yêu cầu nội dung: Cần nêu được các khía cạnh, bình diện
của hiện tượng và gợi được sự đồng cảm với người đọc.
- Về hình thức: Bài viết có hệ thống luận điểm rõ ràng,
luận cứ xác thực, bố cục mạch lạc, có cảm xúc, đúng chính tả. Vận dụng hai
phép lập luận Phân tích và Tổng hợp phù hợp, nhuần nhuyễn có hiệu quả.
|
|
|
|
II.
Yêu cầu cụ thể:
1. Mở bài : Giới
thiệu vấn đề: Đùm bọc, yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau trong hoạn nạn là một nét
đẹp truyền thống của dân tộc. Bên cạnh nhiều hành động thể hiện nét đẹp văn
hóa đó thì hiện nay trong xã hội vẫn còn tồn tại những con người có lối sống
vô cảm, thờ ơ trước những nỗi đau của người khác. Đỉnh điểm là vụ việc “ hôi
bia” diễn ra vào ngày 4 tháng 12 tại vòng xoay Tam Hiệp ( Biên Hòa, Đồng Nai)
mà báo giáo dục Việt Nam đã đưa tin.
2. Thân bài:
a. Nêu những hành vi cụ thể :
- Khi sự cố giao thông xảy ra,
chiếc xe bị nghiêng và toàn bộ số bia trên xe đổ xuống đường, văng vãi khắp
nơi.
- Đám đông người đi đường lập tức
dừng lại và nhanh chóng chạy ùa vào cướp bia, họ khuôn từ những thùng còn
nguyên đến những lon bia đã bị văng vãi ra khắp đường. Họ đựng vào tất cả những
vật dụng mang theo với thái độ hả hê, vui sướng, y như đó là “ của trời cho
từ trên trời rơi xuống”.
- Không những thế, họ còn thông
tin đến những người thân ở nhà. Thế là chỉ trong thời gian ngắn, xe cộ lũ
lượt khắp nơi kéo đến, họ nhanh chóng nhặt nhạnh tất cả những thùng, những
lon…Họ chất đầy trên những xe ba gác, xe máy, xe đạp…Họ nhét đầy các giỏ xách, túi áo, giỏ xe, cốp xe,
thùng xe…Thậm chí có người cởi cả nón, áo khoác ngoài để đựng bia.
- Khi lực lượng chức năng có mặt
để ngăn cản, họ bất chấp cả luật pháp, bất chấp những lời van xin thống thiết
của tài xế xe nghèo khổ – anh Nguyễn Văn Hậu, họ cứ xông vào “ hôi của”. Lúc
ấy, lực lượng chức năng bất lực, tài xế xe hoảng loạn, gào khóc trong sự
tuyệt vọng. Có người còn hung hăng chửi bới và đòi đánh tài xế cũng như lực
lượng trật tự vì “ dám ngăn cản công việc của họ”.
b. Đánh giá những hoạt động trên : khen/chê, đồng tình, ủng hộ/ phản đối….( nêu ý
kiến nhận xét, đánh giá của cá nhân)
- Đây là một hành động xuất phát
từ lối sống vô cảm , ích kỷ, chỉ biết nghĩ đến bản thân mình mà quên đi nỗi
đau của người khác. Họ là những con người vô ý thức, vô nhân đạo, không tuân
theo pháp luật. Đó là một hành động xấu xa,đáng lên án và bài trừ .
c.
Tác hại của những hành vi đó:
- Đối với người bị hại: tài xế phải đối mặt với một khoản
tiền đền bù khổng lồ cho công ty ( ước tính trên 300 triệu), đối mặt với nguy
cơ bị đuổi việc, trong khi bản thân anh đang gặp rất nhiều khó khăn: vợ mới
sinh con nhỏ, ở nhà thuê, một mình anh phải lo kinh tế cho cả nhà.
- Đối với trật tự an toàn giao thông : khi người dân xông
vào “ hôi của” sẽ làm tắc nghẽn giao thông, mất trật tự an toàn giao thông,
có thể gây nguy hiểm cho người qua lại.
- Đối với uy tín của địa phương, thuần phong mĩ tục của
dân tộc: những hành động của người dân như trên làm ảnh hưởng nghiêm trọng
đến uy tín của địa phương Đồng Nai nói riêng cũng như làm ảnh hưởng đến thuần
phong mĩ tục, đến nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc trước dư luận
trong và ngoài nước.
- Đối với bản thân những người tham gia “ hôi của” : chỉ
vì hành động tham lam, chính họ tự làm mất đi uy tín, danh dự nhân phẩm của
họ; làm gương xấu, gương mù cho con cháu, khiến con cháu họ có cái nhìn sai
lệch về người lớn, chúng sẽ coi thường hoặc bắt chước người lớn … Khiến cho
mọi giá trị đạo đức trong xã hội bị đảo lộn và ảnh hưởng đến việc giáo dục
đạo đức cho thế hệ trẻ.
d.
Biện pháp xử lý :
- Học sinh nêu ra những biện pháp cụ thể theo suy nghĩ cá
nhân và nhận thức về pháp luật hiện tại như: xử lý nghiêm minh những hành
động trên để làm gương cho kẻ khác; bắt buộc những người vi phạm đền bù số
tiền theo giá trị số tài sản mà mình “hôi” được; có thể phạt tù, cảnh cáo tùy
theo mức độ vi phạm; họp tổ dân phố để phê bình, giáo dục đối với các cá nhân
vi phạm…
3.
Kết bài :Kết luận vấn đề, đề ra hướng hành
động.
Từ vụ việc
trên cũng như biết bao nhiêu vụ việc tương tự đã xảy ra chúng ta thấy vô cảm
là một lối sống đã và đang tồn tại trong xã hội hiện nay, nhất là đối với
giới trẻ.Họ thờ ơ,không quan tâm đến nỗi đau khổ,bất hạnh của người
khác,trước những chuyện xấu xa trong xã hội.Đây là một lối sống ích kỷ,đi
ngược lại với truyền thống “tương thân tương ái” tốt đẹp của nhân dân ta.Là
một công dân nói chung, một người dân Đồng Nai nói riêng chúng ta hãy lên án
những kẻ chỉ biết dửng dưng trước những điều xấu xa trong xã hội, thờ ơ trước
những nỗi bất hạnh của con người; đồng thời biết chia sẻ với nỗi đau của
người khác.Đó là một lối sống đẹp mà mỗi chúng ta, nhất là các bạn trẻ cần
hướng tới.( Học sinh cần đề ra hướng hành động cụ thể của bản thân)
|
|
|
|
III.
Tiêu chuẩn cho điểm:
- Đáp ứng đủ các yêu cầu trên. Biết vận dụng các phép lập
luận phù hợp, bố cục rõ ràng, diễn đạt tốt, không sai chính tả.
- Đáp ứng phần lớn các yêu cầu trên, nắm được yêu cầu của
đề, vận dụng các phép lập luận chưa hợp lí lắm. Bố cục rõ ràng, diễn đạt chưa
thật tốt (còn lỗi dùng từ, lỗi ngữ pháp), còn sai chính tả.
- Chưa nắm được yêu cầu của đề, chưa biết cách tổ chức
bài viết cho hợp lý, chưa biết vận dụng các phép lập luận. Bố cục không rõ
ràng, diễn đạt chưa thật tốt (còn lỗi dùng từ, lỗi ngữ pháp), còn sai chính
tả.
- Hiểu sai yêu cầu, lạc đề.
* Cần linh hoạt cho điểm đối với những bài diễn đạt tốt,
có sáng.
|
5
đ
3-4.5đ
1-2.5
đ
0
đ
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét